W chwilach kiedy wskazówka na wadze zaczyna pokazywać coraz to wyższe wartości, apetyt nieustannie rośnie, za to silnej woli ubywa, człowiek zaczyna poszukiwać „cudownej” diety, która w szybki i skuteczny sposób pomoże osiągnąć nienaganną sylwetkę.
Wśród wielu dostępnych obecnie metod walki ze zbędnymi kilogramami znajdują się te tradycyjne, czyli diety i aktywność fizyczna; farmakologiczne, takie jak tabletki, zioła, przyprawy; zabiegi operacyjne oraz niewymagające interwencji chirurgicznej, na przykład aplikacja balona żołądkowego; skończywszy na wsparciu psychologów i dietetyków.
Metody tradycyjne dla wytrwałych
Do tradycyjnych sposobów pozbycia się nadmiaru kilogramów należą różnego rodzaju diety, w ramach których dochodzi do zmiany ilości i jakości spożywanych posiłków. Często stosowana jest dieta bardzo mało kaloryczna (VLCD), popularne są także te wyspecjalizowane, np. białkowe, tłuszczowe lub niełączenia wybranych produktów spożywczych. Zmianie ilości i jakości posiłków powinno towarzyszyć również zwiększenie aktywności fizycznej. Tradycyjne metody walki z nadwagą są stosowane indywidulanie, z pomocą specjalisty (lekarz, dietetyk) lub w oparciu o poradniki książkowe. Dzięki dużej dostępności dieta i aktywność fizyczna są bardzo powszechne wśród osób walczących z nadwagą. Ich zaletą jest wzmocnienie organizmu na skutek dostarczania większej ilości zdrowych składników, w tym błonnika, a co za tym idzie zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów, chorób serca oraz cukrzycy. Dodatkowo aktywność fizyczna wzmacnia ciało i przyczynia się do poprawy nastroju.
Niewłaściwe stosowanie tradycyjnych metod odchudzania może jednak doprowadzić do zubożenia organizmu w składniki odżywcze, a w przypadku łączenia diety z ćwiczeniami – niewystarczającej ilości kalorii i głodzenia się. W konsekwencji człowiekowi grozi rozregulowanie gospodarki hormonalnej, gorsze samopoczucie, co z kolei skutkuje nadmiernym objadaniem się w celu poprawy nastroju. Ponadto badania dowodzą, że wśród osób otyłych o BMI > 35 tradycyjne metody odchudzania nie przynoszą pożądanych efektów w perspektywie długofalowej. U 90-95% osób otyłych po pewnym czasie następuje powrót do wagi sprzed diety.
Metody farmakologiczne dla niecierpliwych
Osobom, które pragną dodatkowo wspomóc efekt odchudzania polecane są metody farmakologiczne, które obejmują preparaty ogólnodostępne stworzone na bazie produktów roślinnych, ziół i przypraw oraz te wydawane tylko na receptę. Pierwsze z nich pomagają zmniejszyć łaknienie, przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej i przemiany metaboliczne oraz powodują poczucie sytości. Jednak należy pamiętać, że sukces w odchudzaniu zależy przede wszystkim od wprowadzenia zdrowych nawyków żywieniowych, a same specyfiki mają tylko działanie wspomagające. Podobna sytuacja jest w przypadku preparatów na receptę, które nie dają człowiekowi szans na uświadomienie sobie przyczyn otyłości, a ewentualne efekty są krótkotrwałe. Dodatkowo część z nich powoduje nieprzyjemne skutki natury fizjologicznej, co niekorzystnie oddziałuje na samopoczucie osób odchudzających się.
Metody zabiegowe i operacyjne dla tych, którzy próbowali już wszystkiego…
Metody wymagające interwencji chirurgicznej ograniczają ilość wchłaniania pożywienia z układu pokarmowego i mogą mieć charakter zarówno odwracalny, np. opaska żołądkowa, jak i nieodwracalny, np. operacja usunięcia części żołądka. Sposoby te dają znaczne i długofalowe efekty utraty wagi, a w konsekwencji minimalizują objawy nadciśnienia i cukrzycy. Zaletą jest również mniejsze poczucie głodu, a co za tym idzie kontrola nad ilością spożywanych posiłków. Metody operacyjne mogą jednak powodować u wielu pacjentów duży dyskomfort fizyczny oraz złe samopoczucie.
„Innym sposobem, niewymagającym interwencji chirurgicznej, przeznaczonym dla osób, którym brakuje dyscypliny i konsekwencji jest aplikacja balona wewnątrz żołądkowego, który – jak sama nazwa wskazuje – wypełniając częściowo żołądek pozwala wyrobić w sobie nawyk jedzenia małych porcji kilka razy dziennie, czyli tego, na czym opierają się i inne diety, z tą jednak różnicą, że życie z balonem trwa pół roku, wystarczająco długo, żeby wprowadzić i przyzwyczaić się do nowego sposobu żywienia” – mówi Agata Ziemnicka, dietetyk i psycholog.
Miękki, silikonowy balonik wypełniony solą fizjologiczną wprowadzany jest do żołądka przez usta endoskopowo. Balon, wbrew panującym opiniom, zalecany jest nie tylko osobom otyłym, lecz również tym z nadwagą, przy której indeks BMI wynosi powyżej 27. Zaletą jest nieinwazyjność zabiegu oraz fakt, że jest on całkowicie odwracalny. Zarówno wprowadzenie, jak i wyjęcie balonu trwa zaledwie 15-20 minut, a pacjent pozostaje pod wpływem środków znieczulających i uspokajających. Przez kilka pierwszych dni balon może powodować dyskomfort: nudności, wymioty, odbijanie lub wzdęcia. Jednak po ustąpieniu przejściowych efektów ubocznych, żołądek przyzwyczaja się, a pacjent może powrócić do codziennych aktywności. Przeciętna utrata masy ciała po 6. miesiącach stosowania balona wynosi 15-20 kg.
Metody psychologiczne dla poszukujących wsparcia
Do najbardziej znanych psychologicznych sposobów wspierania procesu odchudzania należą konsultacje ze specjalistami z zakresu psychologii i dietetyki, a także uczestnictwo w warsztatach psychologiczno-dietetycznych oraz w grupach wsparcia. Metody te pomagają zrozumieć, co jest przyczyną otyłości, uczą jak przeżywać własne emocje bez konieczności zajadania stresu oraz motywują do zmian w sposobie życia. „Często jedzenie lub niejedzenie jest sposobem na przeżywanie trudnych emocji, na uciekanie przed prawdziwym obliczem męczącej sprawy do tego stopnia, że przejedzenie się aż do bólu żołądka, wyłącza zaprzątniętą problemem głowę, przekierowując całą energię na odczuwany ból. Wtedy to łakomstwo, a nie sam problem staje się obiektem naszej troski” – mówi Agata Ziemnicka. Dlatego też wsparcie psychologiczne powinno być nieodłącznym elementem procesu odchudzania. Pomaga podejmować świadome decyzje dotyczące jedzenia, co przynosi długotrwałe efekty w postaci utraty wagi i poprawy zdrowia.
info. i foto.: ip