Szkarlatyna, jak potocznie nazywa się płonicę, jest zakaźną chorobą bakteryjną, głównie wieku dziecięcego, wywoływaną przez paciorkowce z grupy A.
Zakażenia tą grupą paciorkowców to najczęstsze zakażenia u dzieci, w tym sensie wymagające szczególnej czujności, iż mogą one po ostrym okresie choroby pozostawić stan nosicielstwa, jak i długotrwałe następstwa w postaci mniej lub bardziej ciężkich i niebezpiecznych dla zdrowia powikłań.
Szkarlatyna, dawniej bardzo groźna dla chorego, niejednokrotnie śmiertelna, dziś nie stanowiąca większego problemu terapeutycznego, wciąż jeszcze pozostaje chorobą występującą stosunkowo powszechnie, szczególnie wśród dzieci. Szczyt zachorowań przypada na miesiące jesienne i zimowe, wtedy odnotowuje się największa liczbę nowych infekcji. W ostatnich latach zapadalność na płonicę jest coraz niższa, choruje coraz mniej osób w porównaniu z poprzednim dziesięcioleciem.
Jak rozpoznać?
Pierwsze objawy pojawiają się po 2-4 dniach od kontaktu z chorym (tyle wynosi okres inkubacji choroby). I są bardzo podobne: ból gardła, zaczerwienione migdałki, wysoka gorączka do 40 stopni, obłożony język (pokryty białym nalotem), który po 2-3 dniach nabiera koloru malinowego. Czasem pojawiają się bóle głowy, brzucha i wymioty.
Dopiero drugiego-trzeciego dnia po wystąpieniu gorączki na skórze dziecka pojawiają się drobne czerwone kropeczki wielkości główki od szpilki – pierwszy symptom charakterystyczny dla szkarlatyny. Wysypka przypomina aksamit i może swędzieć. Skóra nabiera koloru płomienisto-czerwonego. Plamki pojawiają się najpierw na piersiach i na szyi, a potem rozsiewają po całym ciele. Najwięcej jest ich w okolicach pachwin i pod pachami, natomiast – co charakterystyczne dla szkarlatyny – wysypki nie ma wokół ust i nosa.
Gdy po tygodniu (najdalej dziesięciu dniach) wysypka znika, zaczyna się łuszczyć skóra – najpierw na twarzy, potem na tułowiu aż w końcu (co najbardziej charakterystyczne) – na dłoniach i podeszwach stóp, i łuszczy się niekiedy nawet przez dwa tygodnie.
Leczenie
Dziecko chore na szkarlatynę powinno jak najszybciej trafić pod opiekę lekarza, który zaleci odpowiednie leczenie. Pierwszym zaleceniem jest przyjmowanie antybiotyku. Ten może być różny. Podaje się penicylinę lub jej pochodne, lecz dziecko może być na nie uczulone, więc w takich sytuacjach przyjmować powinno makrolidy. Po zakończeniu leczenia, czyli po przyjęciu całej dawki antybiotyku, mały pacjent musi udać się do lekarza na kontrolę, by w ten sposób uniknąć groźnych powikłań.
