Z podwyższonym poziomem cholesterolu zmaga się coraz więcej Polaków, a część osób w ogólnie nie wie o istnieniu problemu. Dzieje się tak z prostego powodu – jego zbyt wysokie stężenie nie zawsze daje objawy. Jak zatem dowiedzieć się o istnieniu hipercholesterolemii?
Cholesterol LDL owiany jest złą sławą, bo to on odkłada się w tętnicach w postaci blaszek miażdżycowych. Warto jednak mieć świadomość, że jeśli jego stężenie utrzymuje się w normach, nie stanowi zagrożenia. Problem polega na tym, że większości osobom nie udaje się wychwycić momentu, w którym jego poziom przekracza dopuszczalne wartości.
Zbyt wysoki cholesterol – objawy
Podwyższony cholesterol nie daje żadnych typowych objawów. Między innymi z tego powodu zaburzenia lipidowe charakteryzują się niskim stopniem wykrywalności. To z kolei przyczynia się do słabszej skuteczności leczenia[1].
Pierwsze objawy podwyższonego poziomu cholesterolu zwykle mają związek z powikłaniami hipercholesterolemii[2]. Mowa m.in. o symptomach wskazujących na:
- chorobę niedokrwienną serca, np. ból wieńcowy (ustępujący po podjęzykowym zażyciu nitrogliceryny)[3],
- miażdżycę, np. zawroty głowy, duszność, bóle w klatce piersiowej.
Natomiast rozpoznanie hipercholesterolemii rodzinnej jest nieco łatwiejsze. W tym przypadku pojawiające się objawy są dość charakterystyczne. Zalicza się do nich m.in.:
- żółtaki ścięgna Achillesa,
- żółtaki płaskie powiek,
- żółtaki guzowate,
- rąbek starczy rogówki[4].
Należy jednocześnie dodać, że hipercholesterolemia rodzinna może dawać mniej typowe objawy. Mają one związek z chorobą tętnic obwodowych – PAD (z ang. peripheral artery disease) wywołaną miażdżycą. Wśród nieoczywistych symptomów można wymienić np. zimną i zdrętwiałą skórę na nogach lub palcach, pojawienie się ropy na palcach stóp charakteryzującej się nieprzyjemnym zapachem, skurcze łydek, stany zapalne ścięgna Achillesa.
Regularnie wykonywany lipidogram to podstawa
W związku z tym, że wysoki cholesterol najczęściej nie daje żadnych objawów, koniecznością jest regularne wykonywanie tzw. lipidogramu. Jest to badanie laboratoryjne, które pozwala na ocenę stanu gospodarki lipidowej. Oznaczeniu podlegają takie jej parametry jak:
- cholesterol całkowity,
- cholesterol LDL,
- cholesterol HDL,
- trójglicerydy[5].
Niekiedy profil lipidowy może zostać poszerzony o cholesterol VLDL, cholesterol nie-HDL, wskaźnik Castelliego.
O hipercholesterolemii świadczą wyniki przekraczające wartości ustalone jako norma:
- cholesterol całkowity: 114– 200 mg/dl
- cholesterol HDL: kobiety >50 mg/dl, mężczyźni >40 mg/dl
- cholesterol LDL: <100 mg/dl
- triglicerydy: <150 mg/dl[6].
Zaleca się, aby lipidogram wykonywać rutynowo – po ukończeniu 40. roku życia przez mężczyzn i 50. roku życia przez kobiety. Osoby, które znajdują się w grupie ryzyka powinny zacząć wykonywać to badanie wcześniej[7].
Zbyt wysoki cholesterol – co dalej?
Jeżeli wyniki lipidogramu wskażą na podwyższony poziom cholesterolu, należy zgłosić się do lekarza. Specjalista podejmie decyzję co do dalszego postępowania – zwykle jest to zalecenie modyfikacji stylu życia. Poprzez odpowiednią dietę (m.in. bogatą w sterole roślinne) i zwiększoną aktywność fizyczną można przywrócić optymalne stężenie cholesterolu. Pomocna jest też redukcja masy ciała, aczkolwiek należy pamiętać, że hipercholesterolemia nie zawsze występuje u osób otyłych.
Nie lekceważ wysokiego poziomu cholesterolu LDL, ponieważ jest to jeden z głównych czynników rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Jeśli zaczniesz działać od razu, istnieje duża szansa na wyeliminowanie zaburzeń gospodarki lipidowej bez konieczności przyjmowania leków hipolipemizujących.
[1]Rekomendacje dotyczące leczenia dyslipidemii w Polsce — III Deklaracja Sopocka Interdyscyplinarne stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo- -Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego; Choroby Serca i Naczyń 2018, tom 15, nr 4, 199–210; Copyright © 2018 Via Medica, ISSN 1733–2346
[2]https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia
[3]https://www.ikard.pl/choroba-wiencowa.html#a6
[4] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia
[5]https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/141216,lipidy-i-lipidogram
[6]https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy
[7]Rekomendacje dotyczące leczenia dyslipidemii w Polsce — III Deklaracja Sopocka Interdyscyplinarne stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo- -Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego; Choroby Serca i Naczyń 2018, tom 15, nr 4, 199–210; Copyright © 2018 Via Medica, ISSN 1733–2346
Artykuł sponsorowany
