13 października to Dzień Dawcy Szpiku. Warto mieć na uwadze tę datę, ponieważ, choć w Polsce każdego dnia wykonuje się kilka przeszczepów, co piątej osobie chorej na nowotwór krwi nie udaje się odnaleźć swojego bliźniaka genetycznego.
Przeszczep szpiku kostnego – czym jest i kiedy jest konieczny?
Przeszczep szpiku kostnego jest konieczny w wielu sytuacjach. To wiodący sposób leczenia stanów zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu. Jedną z najbardziej znanych chorób, w przypadku których przeszczep okazuje się być niezbędny, jest białaczka – grupa nowotworów złośliwych, powstałych wskutek patologicznego rozrostu komórek układu krwiotwórczego. Przeszczep szpiku kostnego wykonuje się również w przypadku chłoniaka – nowotworu układu limfatycznego i małopłytkowości – zaburzenia polegającego na wyjątkowo małej liczbie płytek krwi. Dzięki bliźniakowi genetycznemu, pobrane komórki macierzyste przedostają się do szpiku osoby chorej i zaczynają wytwarzać nowe krwinki.
Jak zostać dawcą?
Zachorować może każdy, bez względu na wiek, styl życia, czy też uwarunkowania genetyczne. Dobra wiadomość jest jednak taka, iż dawcą również może zostać niemal każdy. Wystarczy, aby cechować się ogólnym, dobrym stanem zdrowia i mieścić się w przedziale wiekowym od 18. do 55. roku życia. Tatuaże, piercing, jak i choroby autoimmunologiczne oraz endokrynologiczne z reguły nie są przeszkodą. Nie bez znaczenia pozostaje również sylwetka potencjalnego dawcy – ważne, aby osoba chętna do oddania swojego szpiku nie miała znacznej nadwagi. Sam proces rejestracji przebiega bardzo szybko i sprawnie. Najprostszym sposobem na znalezienie się w bazie jest zamówienie bezpłatnego pakietu rejestracyjnego, wypełnienie formularza i własnoręczne pobranie wymazu z wewnętrznej strony swojego policzka. Wypełnione dokumenty wraz z patyczkami odsyła się do fundacji, gdzie wykonuje się typizację antygenów. Druga opcja polega na zgłoszeniu się do najbliższego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa – tam pracownicy z wielką chęcią pobiorą wszystkie niezbędne próbki i załatwią z Tobą formalności związane z chęcią dołączenia do bazy Dawców.
Przeszczep szpiku kostnego krok po kroku
Samo zarejestrowanie się w bazie nie jest jednak gwarancją, iż przeszczep z użyciem Twojego szpiku kiedykolwiek nastąpi. Pierwszym krokiem na trudnej drodze chorego jest właśnie poszukiwanie Dawcy, którego antygeny HLA zgadzają się z antygenami HLA pacjenta. W pierwszej kolejności poszukuje się go pośród najbliższej rodziny, a następnie poszukuje się potencjalnych dawców w bazie. Bardzo często zdarza się bowiem, że to własnie zupełnie obca osoba okazuje się być bliźniakiem genetycznym osoby dotkniętej nowotworem krwi. Jeśli któraś z osób znajdujących się w bazie okazuje się być odpowiednia, fundacja DKMS kontaktuje się z nią, a następnie, z największą dbałością o bezpieczeństwo obu stron, przeprowadza przez cały proces. Krwiotwórcze komórki macierzyste pobiera się od Dawcy z krwi obwodowej lub z talerza kości biodrowej.
Choroby wymagające przeszczepu szpiku kostnego są chorobami związanymi z ogromnym cierpieniem i przeciwnościami. Pacjenci w wielu przypadkach potrzebują Dawcy “na wczoraj”. Z tego też powodu powstała Fundacja DKMS, która wspiera ich w poszukiwaniu potencjalnego bliźniaka genetycznego. W wielu sytuacjach są nimi członkowie rodziny, natomiast nie jest to reguła. Z tego też powodu tak ważne jest, aby baza superbohaterów powiększała się z dnia na dzień. Kto wie, może to właśnie na Twój szpik czeka jeden z pacjentów?