Co piąty Europejczyk ma dziś 60 lat lub więcej, a eksperci prognozują, że do 2050 r. ta liczba może się nawet podwoić. Starzenie się społeczeństwa oznacza, że w przyszłości coraz więcej seniorów będzie potrzebować wsparcia. Profesjonalną pomoc zapewniają osobom starszym gerontolodzy. Na czym polega ten zawód?
Osoba z dużą dozą empatii, łatwo nawiązująca kontakty i lubiąca pracować z osobami starszymi – te cechy w połączeniu ze specjalistyczną wiedzą stanowią dobrą podstawę do tego, by rozpocząć pracę jako gerontolog. Za granicą już teraz ci fachowcy są na wagę złota.
Coraz starsi
W 1950 r. przeciętna długość życia mężczyzn wynosiła nieco ponad 56 lat, a kobiet niespełna 62 lata. Z danych GUS wynika, że obecnie żyjemy znacznie dłużej – w 2012 r. było to odpowiednio 72,6 i 81,3 lat. Eksperci zwracają uwagę, że przyczyniła się do tego przede wszystkim zmiana stylu życia. Coraz więcej osób dba o zdrowe odżywianie, zmniejszył się także odsetek osób palących tytoń, a zwiększyła się liczba ludzi wykonujących badania profilaktyczne. Jednocześnie w ostatnich latach można także zaobserwować zjawisko starzenia się społeczeństwa. Z danych GUS wynika, że pod koniec 2012 r. ludność w wieku poprodukcyjnym (czyli mężczyźni w wieku 65+ i kobiety 60+) stanowiła 17,8 proc. społeczeństwa. W 1990 r. było to niespełna 13 proc.
Takie przemiany demograficzne mają wpływ na zmianę postaw – osoby starsze coraz częściej także po przejściu na emeryturę chcą być aktywne. – Zmienia się stereotypowe postrzeganie seniorów. Osoby po 60-tce potrzebują nie tylko opieki medycznej, ale też dużo szerszego wsparcia i właściwego zaspokajania ich potrzeb. Ważne jest podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie ich marginalizacji i alienacji w społeczeństwie. Właśnie tym zajmuje się gerontologia – mówi dr Justyna Leszka z Wyższej Szkoły Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu.
Specjalista do spraw seniorów
Gerontologia przez wiele osób jest mylona z geriatrią, tymczasem te dwa terminy oznaczają coś zupełnie innego. Geriatria jest specjalizacją z zakresu medycyny, której obszarem zainteresowań jest diagnoza i leczenie chorób charakterystycznych dla podeszłego wieku. Gerontologia jest natomiast pojęciem szerszym. – Specjalistów z tej dziedziny interesują nie tylko dolegliwości osób starszych czy metody rehabilitacji, ale też kwestie związane z warunkami życia seniorów, organizowaniem ich czasu wolnego, a także problemy społeczne i psychologiczne, z którymi się zmagają. Dlatego też podkreśla się, że gerontolog w przeciwieństwie do geriatry nie jest lekarzem, a raczej doradcą – wyjaśnia dr Justyna Leszka z WSEIiI.
W Polsce gerontologia cały czas się rozwija, ale już teraz niektóre uczelnie kształcą fachowców w tej dziedzinie, między innymi na specjalnościach na kierunkach pedagogicznych, a także na studiach podyplomowych. – Studenci zdobywają wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii i pracy socjalnej, a także polityki społecznej, prawa i medycyny. Uczą się również metodyki pracy opiekuńczej i komunikacji z osobami starszymi, mają też zajęcia z zakresu animacji czasu wolnego dorosłych – mówi dr Justyna Leszka z WSEIiI, która w swojej ofercie ma m.in. studia podyplomowe doskonalące na kierunku gerontologia. Absolwenci mogą pracować z seniorami na przykład w charakterze opiekuna czy terapeuty zarówno w kraju, jak i za granicą. Znajdują też zatrudnienie w placówkach ukierunkowanych na pomoc osobom starszym, a także w instytucjach oświatowych czy kulturalnych realizujących projekty skierowane do seniorów. Gerontolodzy mogą też angażować się w budowanie i realizowanie strategii aktywizowania osób starszych czy tworzenie kampanii informacyjnych na rzecz seniorów.
