BRAK SŁOŃCA, ZA OKNEM ŚNIEG, SZARO I SMUTNO. WSZYSTKO TO POWODUJE, ŻE U WIELU Z NAS W MIESIĄCACH JESIENNO-ZIMOWYCH POJAWIA SIĘ STAN OBNIŻONEGO NASTROJU. BARDZO CZĘSTO MYLIMY TEN STAN Z DEPRESJĄ, KTÓRA WBREW POWSZECHNYM OKREŚLENIOM JEST CIĘŻKĄ CHOROBĄ.
tekst: Małgorzata Luma
Jesień i zima, to czas kiedy mówimy potocznie, że „nic nam się nie chce”. Chodzimy niewyspani, bez energii i chęci do życia. Nic w tym dziwnego, kiedy za oknem aura nie zachęca do aktywności.
Często czujemy się bardziej rozdrażnieni, płaczliwi i smutni. Stan takiego przygnębienia, tzw. SAD (z ang. Seasonal Affective Disorder), trwa często bardzo długo i nie potrafimy sobie z nim radzić. Nie musi to jednak oznaczać, że cierpimy na depresję, której objawy są często podobne. Jednocześnie nie możemy ich lekceważyć. Jeśli się nasilają i trwają ponad 2 tygodnie, uniemożliwiając nasze normalne funkcjonowanie, należy udać się do specjalisty. Możemy jednak sami znaleźć kilka sposobów, które pomogą poprawić nam nastrój.
Przyczyny rozwoju SAD
Trudno dokładnie określić przyczyny powstawania tej dolegliwości. Uważa się jednak, że przy zmniejszeniu ilości światła słonecznego, nasz zegar biologiczny, który odpowiada za regulację naszych hormonów oraz temperatury ciała, zostaje zaburzony. Dlatego nasze samopoczucie pogarsza się.
Powstałe zawirowania w produkcji melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za nasz sen – często są powodem senności i apatii.
Inna z teorii głosi, że niski poziom serotoniny odpowiedzialnej za regulację snu, apetytu i nastroju, wywołany brakiem światła słonecznego występuje u osób cierpiących na depresję.
Efektywne leczenie SAD
Tak jak w przypadku depresji istnieją różne sposoby na efektywne leczenie sezonowego obniżenia nastroju.
Terapia światłem polega na codziennej ok. półgodzinnej ekspozycji na jasne światło, powodująca zwiększenie produkcji związków, które odpowiadają za nasz nastrój, dodają energii i przywracają równowagę w naszym organizmie. Źródła światła zastosowane w terapii światłem różnią się swoją intensywnością. Pacjent znajduje się ok. 30-60 cm przed źródłem światła z otwartymi oczami, ale nie patrząc bezpośrednio na jego źródło. Zastosowane światło w tej metodzie musi być odpowiednio jasne. Minimalna dawka światła jaka powinna być zastosowana, to 2500 luksów. Obrazując, jest to 5-krotnie więcej niż dobrze oświetlone biuro, lub 25-kronie oświetlony salon w naszym mieszkaniu. Najbardziej efektywne jest światło o natężeniu 10000 luksów.
Leki mogą być stosowane zarówno z terapią światłem, ale także samodzielnie. U około 70% osób zaobserwowano zmniejszenie objawów SAD. Leki te pochodzą z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny. Należą do nich np. paroksetyna, sertralina czy tofluoksetyna.
Psychoterapia może pomóc w zmianienegatywnych myśli, zachowań jak i poznaniu problemu i sposobów radzenia sobie z nim. Nie wstydź się skorzystać z pomocy specjalisty. Praca z psychologiem nie oznacza, że dzieje się z nami coś złego. Kontakt z terapeutą może przynieść nam wiele korzyści i pozwoli spojrzeć na samego siebie i otaczający nas świat z innej perspektywy, co często okazuję się najlepszym lekarstwem. Skuteczną metodą jest terapia poznawczo- behawioralna, która ma na celu zmianę sposobu myślenia (strefa poznawcza) i sposobu zachowania (strefa behawioralna).
Sezonowe obniżenie nastroju dotyka każdego z nas, jednak mamy na nie różną podatność i różne sposoby radzenia sobie z tym powracającym problemem. Starajmy się zastosować kilka prostych metod, a nasze poczucie poprawi się i szybciej wrócimy do formy! Promienie pierwszego wiosennego słońca z pewnością wpłyną bardzo pozytywnie na nasze samopoczucie, ale zanim przyjdzie wiosna nie dajmy się chandrze.
Sama zwalcz zimową chandrę
- Ćwicz na świeżym powietrzu – ćwiczenia warto zacząć wcześniej, aby wejść w rytm ćwiczeń, a wtedy żadna aura nas nie zniechęci.
- Spaceruj i oddychaj świeżym powietrzem.
- Zapisz się na siłownię / fitness – sprawi to, że odzyskasz energię i witalność, a przy okazji nie będziesz musiała martwić się kilkoma dodatkowymi kilogramami.
- Jeśli nie masz możliwości na krioterapię weź zimny prysznic, który z pewnością Cię orzeźwi.
- Spotkaj się ze swoją przyjaciółką na pyszną kawę i plotki.
- Spędzając czas w Day Spa lub weekend w Spa z pewnością się zrelaksujesz i zapomnisz, że na dworze szaro i smutno.
- Wyjdź do kina lub teatru.
- Obejrzyj dobry film w domowym zaciszu z kubkiem pysznej herbaty.
- Zmień dietę na bogatą w produkty, które poprawią Ci humor
Jak rozpoznać SAD
- drażliwość
- nadmierna senność
- zmniejszenie energii
- poczucie zmęczenia
- uczucie lęku
- uczucie rozpaczy
- problemy z koncentracją
- zwiększony apetyt
- unikanie spotkań towarzyskich
