Każdy choć raz w swoim życiu musiał zmierzyć się z problemami ze snem. Powody ich występowania bywają bardzo różne, niezmienna jednak pozostaje prawidłowość, iż sen jest jednym z bazowych elementów zdrowego trybu życia.
Kłopoty ze snem i Ty?
XXI wiek to czas bardzo trudny dla Twojego organizmu. Wielogodzinna praca, często zabierana do domu, liczne stresy oraz nadzwyczaj szybki tryb życia, bez dostatecznego czasu na odpoczynek sprawiają, że coraz trudniej jest nam zregenerować siły podczas długiego snu. Zmagania z codziennością to częste powody bezsenności, a sen ma niebagatelny wpływ na Twój „powrót do formy”. Podczas spania zachodzi szczególnie silnie proces zapamiętywania i wzrasta wydzielanie hormonu wzrostu. Jednocześnie, wszystko to odbywa się przy zmniejszonym wydatku energetycznym (następuje obniżenie temperatury ciała – to dlatego zwykle musisz się czymś przykryć w nocy), przy obniżonej aktywności mózgu oraz spowolnieniu działania wszystkich układów życiowych.1
NREM, REM… co to takiego?
Regulacja faz snu zależy od wielu czynników, takich jak wiek danej osoby czy chociażby stopień zmęczenia i poziom stresu. Cykl snu składa się z naprzemiennego występowania fazy snu głębokiego (NREM) i snu paradoksalnego (REM). Pierwsza z wymienionych ma za zadanie przygotować Twój mózg do pełnego wypoczynku. To właśnie wtedy następuje „zwalnianie obrotów” organizmu: spowalnia i reguluje się oddech, obniża ciśnienie krwi oraz ustają ruchy gałek ocznych. Po niej następuje druga z wymienionych faz, w czasie której pojawiają się marzenia senne. W tym czasie bodźcie ze świata zewnętrznego są w pewnej mierze ignorowane, a mózg skupia się jedynie na snach i ich aktywnym „przeżywaniu”. To właśnie w tym momencie utrwalane są też informacje zdobyte w czasie dnia – chodzi oczywiście o proces zapamiętywania. Podczas prawidłowego snu cykl powtarza się około 4-5 razy.2
Jakie są skutki bezsenności?
Brak snu może mieć dla Ciebie poważne konsekwencje, nawet jeśli dotyczy to tylko jednej nocy. Już 24 godziny bez fazy regeneracji organizmu obniżają zdolność zapamiętywania o ok. 40%, zmniejsza się również zdolność działania układu immunologicznego. Kolejne 12 godzin bez snu znacznie spowolni Twoje reakcje. Po dwóch dobach będziesz miała objawy zbliżone do tych, jakie występują przy zawartości ok. 1,5 promila alkoholu we krwi. Bezsenność trwająca trzy doby może powodować utratę poczucia rzeczywistości, a także kontroli nad ciałem – objawia się to typowym snem, trwającym zaledwie kilka sekund.3 Jak widzisz – nawet niewielkie problemy ze snem mogą okazać się brzemienne w skutkach, dlatego, dla własnego dobra, zadbaj o odpoczynek każdego dnia.
1. Jareba M, Rabe-Jabłońska J., Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013, s. 8-11.
2. Rybakowski J, Pużyński S., Wciórka J., Psychiatria. Podstawy psychiatrii, tom I, Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010, s. 38-41
3. Eksperyment medyczny: Bezsenność „Świat Wiedzy”, Wyd. Bauer, Warszawa 2011, s. 102-107.
